een ironisch glimlachje
Pensioen. Sommige mensen lukt het fris en vrolijk te blijven en staan met beide benen in het volle leven. Anderen kunnen niet zo snel aarden in hun nieuwe bestaan. Ze worden wat depressief, onrustig, ongedurig, lastig voor zichzelf en voor hun omgeving. Uit angst om uit het leven te geraken proberen ze er juist extra grip op te krijgen. Met hun bedilziekte maken ze ons het leven zwaar. Maar zodra we kunnen glippen we onder het juk van de tirannen uit. Dat doen we even subtiel als wreed, vaak met humor als wapen. Allengs luisteren we minder naar wat vader, moeder, tante of oom ons heeft te zeggen. Een ironisch glimlachje nestelt zich om onze lippen.
En dan ben je zelf oud. Natuurlijk merk je het aan je omgeving dat ze je minder serieus nemen. Het maakt ons kwaad
en onzeker, onzeker en daarom nog kwader. We gaan aan onszelf twijfelen, durven allengs minder. Onze horizon wordt kleiner. Langzaam zakken we weg in lethargie. De wijzers van de klok verslappen, net als onze ledematen. Krachten van buitenaf, noembaar en onnoembaar, nemen de leiding over ons leven over. En opeens kunnen we zelf de deur naar buiten niet meer open krijgen.
Welkom in 'Don Pasquale' een venijnige komedie over oud worden.
de tekenen van een afkalvende geest
Don Pasquale heeft zijn leven lang aan de touwtjes getrokken en heeft er bijzonder veel moeite mee om deze uit handen te geven. Vanuit zijn leunstoel probeert hij het leven van zijn verwanten te bestieren. Voor neef Ernesto heeft hij een vrouw uitgezocht en hij reageert verbolgen als neeflief zijn keuze negeert. 'Als jij mijn advies niet opvolgt dan erf je ook mijn centen niet.'
De Don heeft zelf niet in de gaten dat hij over-reageert, maar zijn omgeving wel. Ze herkennen in Pasquales obstinate opstelling de tekenen van een afkalvende geest. De Don moet tot de orde worden geroepen.
Met een leugentje om bestwil hier en een goed bedoeld spelletje daar, wordt de oude man zijn zelfbeschikking ontnomen. Uiteindelijk kan hij niet anders dan zich bij de feiten neerleggen en gelaten ermee instemmen dat zijn mantelzorgers gelijk hebben, waarmee ze maar willen.
Wim Trompert
Je hebt heel je leven hard gewerkt. Door de jaren heen heb je een vooraanstaande positie en een flink kapitaal opgebouwd. Nu is het genoeg geweest. Na al die enerverende, zware, jaren is de mogelijkheid daar om met pensioen te gaan. Waarom niet? Je zet de grote stap; er staat een wereld voor je open.
Maar dan komt een proces op gang waarop je niet had gerekend. Je werk gaf voldoening, aanzien en respect. Nu moet je er aan wennen om een van de velen te zijn. Je hebt het roer uit handen gegeven. Het is nog erger: wat je in het leven hebt bereikt wordt door de volgende generatie weer afgebroken.
De Nationale Reisopera
Gaetano Donizetti: Don Pasquale